Analiza aplikacji .NET

Zestaw narzędzi do analizy .NET-owych aplikacji znacznie różni się od klasycznych narzędzi dla zwykłych aplikacji x86 / x64, odmienna architektura kodu wymusiła utworzenie całej gamy dedykowanych narzędzi dla plików wykonywalnych .NET, spróbuję przedstawić kilka z nich, które mogą się przydać w reversingu.

Dekompilacja kodu

Pierwszym i podstawowym narzędziem, które chyba zna większość osób zajmujących się analizą oprogramowania i nie tylko jest dekompilator .NET Reflector.

.NET Reflector

Pozwala on na dekompilację plików wykonywalnych z formatu kodu przejściowego CIL (Common Intermediate Language) do kodu wysokiego poziomu w wybranym lub ulubionym przez nas języku np. C#, VB# etc.

Jest to najbardziej znany dekompilator i nie tylko, gdyż dzięki całej masie wtyczek umożliwia np. modyfikację plików binarnych (wtyczka Reflexil), debugowanie aplikacji (wtyczka Deblector) i wiele innych czynności związanych z analizą kodu.

Ostatnio .NET Reflector stracił na popularności, gdyż projekt od początku istnienia był darmowy, jednak po przejęciu go przez firmę Red Gate Software (notabene twórców obfuscatora SmartAssembly, z czego można wysnuć teorię spiskową, że chcieli ograniczyć dostęp do jednego z najpopularniejszych narzędzi do analizy aplikacji) i początkowych zapewnień o utrzymaniu jego darmowego statusu, po jakimś czasie został przekształcony w komercyjną wersję, z najtańszą licencją za 35 USD. W Internecie można jednak znaleźć złamane kopie jak również całkowicie zrekompilowane (wraz ze źródłami), bardziej odporne na narzędzia zabezpieczające.

Strona domowa — www.reflector.net

Lista wtyczek  — http://reflectoraddins.codeplex.com/

Telerik JustDecompile

Darmowy dekompilator firmy Telerik, raczej dla niewymagających użytkowników, ponieważ liczba dostępnych opcji (lub ich brak) nie powala na kolana, nie można nawet przejrzeć kodu w postaci IL, nie mówiąć o innych rzeczach, jest tu tylko dekompilator i wyszukiwarka referencji.

Strona domowa — www.telerik.com/products/decompiler.aspx

IL DASM

Warto wspomnieć również o tym narzędziu, chociaż z mojego doświadczenia wynika, że jest ono raczej mało używane, to deasembler dla .NET-owych binariów firmy Microsoft dołączany do SDK .NET-a oraz dostarczany wraz z Visual Studio.

Pozwala on na przeglądanie struktury pliku oraz deasembling do kodu przejściowego w związku z czym nie jest tak poręczny w analizie jak .NET Reflector.

Simple Assembly Explorer

Jest to kolejny deasembler i edytor jednak już bardziej zaawansowany od IL DASM-a, posiadający masę opcji, pozwalających na łatwą modyfikację kodu IL, kopiowanie instrukcji, wycinanie, wszystko bardzo poręcznie skonstruowane, od jakiegoś czasu jest to mój faworyt jeśli chodzi o modyfikację .NET-owych plików binarnych.

SAE posiada system wtyczek oraz wbudowany deobfuscator, który może przydać się w analizie zabezpieczonych aplikacji.

Jeśli chcesz nauczyć się podstaw programowania w IL, zmodyfikować szybko i sprawnie binaria to jest to idealne narzędzie.

Strona domowa — http://code.google.com/p/simple-assembly-explorer/

Dis#

Dis# to stosunkowo mało znany dekompilator, być może ze względu na to, że to komercyjne narzędzie, projekt dawno nie był aktualizowany, ale może być traktowany jako ciekawostka, gdyż posiada kilka interesujących cech jak wbudowany deobfuscator, edytor kodu pozwalający w prosty sposób zamieniać nazwy funkcji, zmiennych etc.

Strona domowa — http://netdecompiler.com

Debuggery

Z moich obserwacji i doświadczeń wynika, że większość analiz związanych z .NET da się rozwiązać statycznie (w przeciwieństwie do natywnych aplikacji), jednak i tutaj może przydać się prześledzenie wykonywanego kodu.

Dotnet IL Editor (DILE)

Dile to prosty w obsłudze debugger dla .NET-owych aplikacji, troszkę przypomina debugger z Visual Studio.

Strona domowa http://sourceforge.net/projects/dile/

Identyfikatory

Dla aplikacji natywnych podstawowym identyfikatorem jest PEiD oraz częściej uaktualniany Protection ID (oraz kilka innych), dla .NET powstał odpowiednik PEiD o nazwie DNiD.

Wykrywa on obecnie większość stosowanych zabezpieczeń stosowanych dla aplikacji .NET-owych. Do ściągnięcia lokalna kopia  — DNiD.v0.11-Rue.rar (384 kB)

Dumpery

Aplikacje .NET-owe obecnie rzadko rozprowadzane są w czystej formie po kompilacji, gdyż dzięki narzędziom takim jak .NET Reflector jest to praktyczne równoznaczne z rozprowadzaniem open source i większości wypadków do zabezpieczania używane są obfuscatory.

Część obfuscatorów oprócz modyfikacji kodu IL, całość aplikacji „opakowuje” w kod ładujący (z ang. loader) w formacie natywnym (x86), który zwykle deszyfruje całe .NET-owe assembly i dopiero w odszyfrowanej formie ładuje je do pamięci.

Taka forma zabezpieczenia nie pozwala na używanie narzędzi .NET-owych i wymagane jest najpierw zrzucenie z pamięci załadowanych assembly .NET-owych w celu dalszej analizy.

.NET Generic Unpacker

Projekt autorstwa Daniela Pistelli (obecnie pracujący nad IDA w HexRays), generyczny jak nazwa wskazuje dumper, który potrafi wykryć w pamięci obraz pliku wykonywalnego .NET mimo zewnętrznego natywnego loadera.

Strona domowa —  http://www.ntcore.com/netunpack.php

DotNetDumper

Prosty w użyciu dumper, który również posiada obsługę zrzucania z pamięci plików kilku rodzajów zabezpieczeń, generalnie z tymi dwoma dumperami można sobie poradzić z większością zabezpieczeń natywnych.

Do ściągnięcia lokalna kopia  — DotnetDumper.zip (66 kB)

Oprócz dedykowanych dumperów, równie dobrze działają klasyczne metody przeszukiwania pamięci np. w OllyDbg w poszukiwaniu sygnatur .NET-owych aplikacji (np. stringów „_CorExeMain”).

Fixery

Po zrzuceniu z pamięci obrazu pliku .NET jest on często niezdatny do analizy w narzędziach takich jak .NET Reflector, wynika to ze zmian jakie wprowadzają najczęściej obfuscatory, aby dodatkowo utrudnić analizę. Tak zrzucone obrazy plików należy naprawić.

Universal Fixer

Do ściągnięcia lokalna kopia  — Universal_Fixer.zip (31 kB)

Zawsze aktualna kopia — http://forum.tuts4you.com/topic/25376-universal-fixer/

Deobfuscatory

Liczba obfuscatorów dostępnych na rynku jest ogromna, mogę śmiało powiedzieć, że przebija ilość dostępnych narzędzi zabezpieczających dla natywnych aplikacji. W związku z tak zmasowanym atakiem, powstały deobfuscatory dla wielu narzędzi, często zintegrowane i obsługujące wiele rodzajów zabezpieczeń.

de4dot

de4dot to aktywnie rozwijany deobfuscator obsługujący sporą listę zabezpieczeń, podstawa jeśli ktoś myśli poważnie o analizie oprogramowania .NET

Do ściągnięcia ze strony —  https://github.com/0xd4d/de4dot/downloads

Podsumowanie

Obecny stan zabezpieczeń .NET-owych może z początku przerazić i zniechęcić do dalszej analizy, ale jak widać istnieje wiele narzędzi, które potrafią ułatwić nam życie.

Celowo nie opisywałem tutaj gotowych unpakerów, które można z łatwością znaleźć samemu, gdyż nie zawsze sprawdzają się w działaniu i warto wtedy wiedzieć jak sobie poradzić bez ich pomocy.

Jeśli natknę się na jakieś ciekawe narzędzie to dopiszę je do artykułu, a jeśli wy znacie coś interesującego do analizy aplikacji .NET — opiszcie w komentarzach, a ja to przejrzę i z chęcią dodam opis do artykułu.

Na koniec jeszcze kilka linków, gdzie można znaleźć narzędzia do analizy .NET-owych aplikacji:

BlackStorm — http://portal.b-at-s.net/download.php?list.9

RCE Tool Library — http://www.woodmann.com/collaborative/tools/index.php/Category:.NET_Tools